Τα γνωστά «σιδεράκια». Αποτελούνται από μικρά μεταλλικά ή διαφανή (συνήθως κεραμικά) εξαρτήματα ειδικά για κάθε δόντι, τα οποία τοποθετούνται και συγκολλούνται πάνω στα δόντια με ορθοδοντικές ρητίνες. Ονομάζονται αγκύλια ή άγκιστρα. Στα αγκύλια εφαρμόζονται σύρματα που ασκούν δυνάμεις στα δόντια. Όλοι οι πάγιοι μηχανισμοί θεωρούνται ακριβείς και μπορούν να μετακινήσουν τα δόντια και στις τρεις διαστάσεις του χώρου.

Το σύρμα συγκρατείται στα αγκύλια με ελαστικές προσδέσεις διαφόρων χρωμάτων οι οποίες για ορισμένους ασθενείς προσδίδουν ομορφιά στα σιδεράκια. Συχνά οι ασθενείς αλλάζουν το χρώμα ανάλογα με την περίσταση. Μερικά αγκύλια είναι αυτόδετα (self ligating), δεν χρησιμοποιούν προσδέσεις αλλά έναν μηχανισμό με τον οποίο συγκρατείται το σύρμα στο αγκύλιο. Αν και χρησιμοποιήθηκαν για να μειώσουν τον χρόνο θεραπείας, τα κλινικά αποτελέσματα δεν είναι αρκετά ενθαρρυντικά.

Αρκετές φορές συνδυάζονται με άλλους μηχανισμούς, όπως κινητά λειτουργικά μηχανήματα, Quad helix, μηχάνημα ταχείας διεύρυνσης υπερώας, ελατήρια, μικροεμφυτεύματα κλπ. (βλ. ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ)

Πλεονεκτήματα

Το πλεονέκτημα των αγκυλίων ότι δεν παραμορφώνονται και ότι περιέχουν πληροφορίες για τη θέση και την κλίση κάθε δοντιού. Όταν το σύρμα τοποθετηθεί στο αγκύλιο «διαβάζει» αυτές τις πληροφορίες και ασκεί τις ανάλογες δυνάμεις. Τα μειονεκτήματα τους είναι η ορατότητά τους, η αυξημένη πιθανότητα απασβεστίωσης και ουλίτιδας, εάν τα δόντια δεν καθαρίζονται σωστά, η πιθανή πρόκληση μιας μικρής ενόχλησης ή ενός μικρού πόνου κλπ.

Στοματική υγιεινή

Επειδή τοποθετούνται πάνω στα δόντια, ορισμένες φορές κοντά στα ούλα, συγκρατούν λόγω του σχήματός τους τροφές και μικρόβια. Ο ασθενής απαιτείται να έχει αυξημένη στοματική υγιεινή, να καθαρίζει τα δόντια του μετά από κάθε γεύμα, τουλάχιστον 2 με 3 φορές την ημέρα για 2 έως 5 λεπτά κάθε φορά και να επισκέπτεται τον οδοντίατρό του για καθαρισμό κάθε 6 μήνες, μερικές φορές και συχνότερα.

Να καθαρίζει σχολαστικά την περιοχή κοντά στην ουλοδοντική σχισμή για την αποφυγή φλεγμονής των ούλων (ουλίτιδα). Να καθαρίζει γύρω από τα «σιδεράκια» για να μην εμφανιστούν λευκές κηλίδες (απασβεστιώσεις) μετά την αφαίρεση τους. Να χρησιμοποιεί οδοντικό νήμα ή μεσοδόντια βουρτσάκια και φθοριούχο στοματικό διάλυμα.

Διάρκεια

Οι μετακινήσεις των δοντιών γίνονται κυρίως τις πρώτες ημέρες μετά την άσκηση της δύναμης. Τις υπόλοιπες ημέρες μέχρι την επόμενη ενεργοποίηση πλάθεται νέο οστό στη νέα θέση του δοντιού. Η δημιουργία νέου οστού, κάθε φορά, είναι απαραίτητη για την ασφαλή μετακίνηση του δοντιού. Για τον λόγο αυτό η ορθοδοντική θεραπεία χρειάζεται αρκετό χρονικό διάστημα για να ολοκληρωθεί.

Ο μέσος χρόνος θεραπείας που αναφέρεται στη βιβλιογραφία είναι περίπου 2 έτη. Μερικοί ασθενείς ολοκληρώνουν τη θεραπεία πολύ νωρίτερα, ενώ άλλοι μπορούν να φτάσουν τα 3 έτη. Η διάρκεια εξαρτάται από το είδος του προβλήματος, από τους μηχανισμούς που θα χρησιμοποιηθούν, την συνεργασία του ασθενή (σπασμένα «σιδεράκια» και σύρματα, τήρηση των οδηγιών κλπ). Ορθοδοντική θεραπεία με εξαγωγές μονίμων δοντιών ή με τροποποίηση της αύξησης διαρκεί πρακτικά περισσότερο από 1 ή 1,5 έτος.

Κόστος

Το κόστος θεραπείας εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως τον βαθμό δυσκολίας του προβλήματος, τα υλικά και τους μηχανισμούς που θα χρησιμοποιηθούν. Το μέσο κόστος θεραπείας με τα παραδοσιακά μεταλλικά αγκύλια είναι περίπου 2000-2300 ευρώ. Το κόστος προσαυξάνεται κατά 15-25% για διάφανα αγκύλια.

Ενοχλήσεις κατά τη θεραπεία

Η ορθοδοντική θεραπεία συνήθως δεν προκαλεί πόνο. Τις πρώτες ημέρες μετά την επίσκεψη θα αισθανθείτε μία ελαφρά ενόχληση ή ίσως έναν ελαφρό πόνο. Σε μία κλίμακα πόνου από 0 έως 10 η ενόχληση ή ο πόνος θα είναι 0 έως 1. Αυτό συμβαίνει γιατί χρησιμοποιούνται μικρές δυνάμεις οι οποίες δρουν πιο γρήγορα και με τις λιγότερες παρενέργειες.

Διατροφή

Σημαντικοί περιορισμοί στη διατροφή δεν υπάρχουν. Να αποφεύγετε τροφές που κολλούν στα «σιδεράκια» (παστέλια, αμυγδαλωτά, τσίχλες , καραμέλες), τις σκληρές τροφές (παξιμάδια, ξηροί καρποί, παγάκια, ποπ κορν) και τις τραγανές τροφές (τσιπς, γαριδάκια). Να μην τρώτε ή πίνετε τροφές με πολλή ζάχαρη. Να προτιμάτε τροφές πλούσιες σε ασβέστιο (γαλακτοκομικά).

Συμβουλές

  • Να ακολουθείτε σχολαστικά τους κανόνες στοματικής υγιεινής. Να βουρτσίζετε τα δόντια σας τρεις φορές την ημέρα 4-5 λεπτά κάθε φορά με φθοριούχο οδοντόπαστα. Να χρησιμοποιείτε φθοριούχο στοματικό διάλυμα. Να χρησιμοποιείτε οδοντικό νήμα ή μεσοδόντια βουρτσάκια.
  • Να αποφεύγετε τις τροφές που κολλούν στα «σιδεράκια» καθώς και τις σκληρές, τραγανές τροφές ή πολύ γλυκές τροφές.
  • Να χρησιμοποιείτε οδοντικό κερί όταν σας «τσιμπάει» κάποιο «σιδεράκι».
  • Να ακολουθείτε με ακρίβεια τις οδηγίες που σας δόθηκαν.
  • Να μην ξεχνάτε τα ραντεβού σας.
  • Να έχετε υπομονή.